مدیریت بازاریابی و پنج اصل اساسی آن

مدیریت بازاریابی چیست؟

برای این که مدیریت بازاریابی را تعریف کنیم؛ در ابتدا باید "مدیریت" و "بازاریابی" را تعریف کنیم.

مدیریت چیست؟

به طور کلی، مدیریت، فرآیند انجام دادن کارها به شیوه ای موثر و سازماندهی شده می باشد. مدیریت بازاریابی نیز مدیریت فرآیندهای بازاریابی (یعنی انجام این فرآیندها به شیوه ای موثر و سازماندهی شده می باشد).

بازاریابی چیست؟

مفهوم بازاریابی، مفهوم به نظر ساده ای می آید ولی در اصل مفهومی پیچیده دارد. وقتی که یک شرکتی از بازاریابی استفاده می کند می تواند بهتر به اهدافش برسد. بازاریابی را می توان به زبان ساده، تبلیغ کردن محصولات یا فرآورده های یک شرکت تعریف کرد (اگرچه این مفهوم بسیار بسیار پیچیده تر و گسترده تر از این هاست)

و حالا... مدیریت بازاریابی:

 مدیریت بازاریابی شامل برنامه ریزی، سازماندهی کردن، جهت دادن و کنترل کردن امور مرتبط با بازاریابی می باشد. مدیریت بازاریابی تعریف کننده تمام کارهای مدیریتی در زمینه بازاریابی است. به عبارت روشن تر، مدیریت بازاریابی موقعیت هایی را که در زمینه بازار وجود دارد شناسایی می کند و استراتژی های بهینه را برای استفاده درست از این موقعیت ها ایجاد می کند. در مدیریت بازاریابی، بک برنامه بازاریابی مناسب دارید و اثربخشی استراتژی هایی که ارایه می شوند را مورد بررسی قرار می دهید. یکی از وظیفه های مدیریت بازاریابی این است که نقص هایی را که در اجرای برنامه ها و سیاست های  بازاریابی وجود دارد شناسایی کند و آن ها را برطرف نماید. فرآیند مدیریت بازاریابی فرآیندی است که در تمام شرکت ها و تجارت هایی که می خواهند بازاریابی کنند؛ انجام می شود. مرحله های مدیریت بازاریابی به این شکل است که اول از همه، فردی که قرار است مدیریت بازاریابی را انجام دهد؛ باید کار را با تمرکز کردن بر روی مشتریان آغاز کند. این فرد باید در ابتدا بر روی مشتریان و افرادی که قرار است به عنوان مخاطبین و مشتریان بالقوه این شرکت باشند؛ تمرکز داشته باشد. باید آن ها را مطالعه کند و به خوبی بشناسد. این فرد باید به خوبی بداند که احتیاجات آن ها و مطالباتشان و همچنین آن چه که به نظرشان مطلوب می رسد چیست. بنابراین فردی که می خواهد مدیریت بازاریابی انجام دهد باید بداند که دقیقا محصولات و خدمات ارایه شده قرار است برای چه دسته ای از مشتریان ارایه شوند. فردی که محصولات و یا خدماتی را تولید می کند باید این کار را برای ارتقای کیفیت زندگی مشتریان و مردم انجام دهد و در صورتی که این کار به دلیلی غیر از خدمت رسانی به آن ها انجام شده باشد؛ تجارت و شرکت مورد نظر شکست می خورد. محصولات و خدمات باید به گونه ای باشند که مستقیما مشتریان را راضی کنند.  از این رو مشتریان مهم ترین موردی هستند که افرادی که بازاریابی انجام می دهند باید آن ها را درنظر داشته باشند. البته توجه کردن به نیازهای مشتریان به هنگام ساختن و یا بازاریابی کردن یک محصول مستلزم تلاش زیادی می باشد (چون این که به هنگام تولید یک محصول و یا ارایه خدمات، به نیازهای مشتریان توجه کنیم ممکن است کار دشواری باشد) ولی این کار یکی از کارهای لازمی است که باید برای به انجام رسانیدن کار به شیوه ای درست؛ انجام داد. مدیریت بازاریابی شامل مراحل زیر می شود

1. ایجاد اهدافی برای بازاریابی
2. ایجاد کردن یک طرحی برای بازاریابی
3. سازماندهی کردن عملکرد بازاریابی
4. به اجرا درآوردن برنامه های بازاریابی و تبدیل کردن طرح ها به عمل
5. کنترل کردن برنامه های بازاریابی

مدیریت بازاریابی هم یک علم است و هم یک هنر. افرادی که در یک سازمان کار مدیریت بازاریابی را بر عهده می گیرند، باید درک درستی از این مفاهیم داشته باشند و همچنین بتوانند به خوبی موضوع ارتباطات و بازاریابی را با هم تلفیق کنند و از همه مهم تر باید بتوانند مهارت های تحلیلی را در خودشان پرورش دهند تا بتوانند ارتباطاتی موثر با مشتریانشان ایجاد کنند. چون ایجاد کردن ارتبطات موثر با مشتریان است که آن ها را قادر می سازد تا برنامه ریزی های خودشان در زمینه بازاریابی را طرح ریزی و اجرا نمایند.

بنابراین افرادی که در زمینه مدیریت بازاریابی کار می کنند باید در جنبه های فروش و تبلیغات فروش و تبلیغات به طور کلی و غیره وارد باشند. این توانایی ها آن ها را قادر خواهد ساخت تا تبدیل به افرادی با توانایی هنری بالا شوند. همچنین با فراگیری این توانایی ها آن ها به افرادی با اطلاعات علمی بالا هم تبدیل خواهند شد. بنابراین این افراد باید هم جنبه علمی و هم جنبه هنری بازاریابی را درک کنند تا بتوانند کار باکیفیتی انجام دهند.

داشتن یک درک مناسب از مشتریان (که کلیدی ترین بخش از مدیریت سازمانی است) می تواند در دو جنبه مفید باشد: اول این که به مدیران و صاحبان شرکت ها کمک می کند تا دیدگاه های جدیدی را نسبت به مشتریان پیدا کنند و همچنین بدانند که دقیقا مشتریان دنبال چه می باشند و دوم این که با بررسی کردن وضعیت مشتریان به تجربه آن ها اضافه می شود و می توانند از این تجربه برای انجام کارهای دیگر هم استفاده کنند و بنابراین می توانند با کار کردن بیشتر و کسب تجربه بیشتر، بازدهی بهتری داشته باشند. همچنین در صورتی که آن ها نیازهای مشتریان را بهتر درک کنند می توانند آن دسته از موقعیت های بازار را که مرتبط با نیازهای مشتریان است بهتر درک کنند و از این موقعیت ها استفاده های بهتری بکنند. بنابراین درک کردن نیازهای مشتریان می تواند به مدیران و کارکنان شرکت ها و سازمان ها کمک شایانی بکند.

پنج اصل اساسی که مدیریت بازاریابی بر روی آن ها بنا شده است

1. تمرکز کردن  بر روی نیازهای مشتریان

توجه کردن به نیازهای مشتریان یکی از مهم ترین اصولی است که به هنگام مدیریت بازاریابی باید به آن توجه کرد. باید این نیازها مورد بررسی قرار بگیرند و توجه کردن به این نیازها باید کم کم تبدیل به انگیزه ای برای انجام فعالیت های کلیدی در زمینه بازاریابی شود. همچنین بر همین اساس است که فعالیت های مربوط به مدیریت بازاریابی مانند طراحی استراتژی ها، قیمت گذاری ها، استراتژی های مربوط به توزیع و بسته بندی و غیره مورد بررسی قرار بگیرد.

2. توجه به فراهم آوردن رضایت مشتریان

هر سازمانی دوست دارد مشتریانش از آن راضی باشند. این یک موضوع بدیهی می باشد. بنابراین توجه کردن به رضایت مشتریان یکی از مهم ترین اصولی است که به هنگام مدیریت بازاریابی باید به آن توجه کرد. این مورد و مورد اول (یعنی توجه کردن به نیازهای مشتریان) مکمل همدیگر هستند. به عبارت دیگر، وقتی که شما نیازهای مشتریان را درنظر می گیرید و بر این اساس محصولات و یا خدماتی ایجاد می کنید که نیازهای آن ها را تامین کند؛ می توانید رضایت آن ها را نیز بدست آورید. موفقیت یک سازمان ارتباط مستقیمی با میزان رضایت مشتریان این سازمان و شرکت دارند.

3. تلفیق کردن مدیریت بازاریابی با مدیریت های دیگر در سازمان

مدیریت بازاریابی تنها یکی از بخش های مدیریتی در یک سازمان می باشد. بخش های دیگری نیز وجود دارند که نیاز به مدیریت دارند. به عنوان مثال بخش مدیریت مالی و یا بخش مدیریت تولید و یا بخش مدیریت منابع انسانی و غیره. تمام این بخش های مدیریتی باید با استفاده از یک استراتژی مرکزی قوی در کنار هم کار کنند تا یک رضایت کلی برای مشتریان ایجاد شود. از این رو تمام این بخش های مدیریتی در سازمان باید با هم تلفیق شوند.

4. تلاش برای رسیدن به اهداف سازمانی

علم بازاریابی مدرن بیان می سازد که یک سازمان باید تلاش کند تا ماکزیمم رضایت مشتریان را برای خودش ایجاد کند و در طول این پروسه باید به اهداف سازمانی مانند افزایش سودآوری و درآمد سازمان، افزایش قیمت سهام و همچنین رسیدن به میزان قابل توجهی سود، برسد.

5. نوآوری

یکی دیگر از اصول مهم دیگری که مدیریت نوآوری بر روی این اصل بنا شده است؛ اصل نوآوری می باشد. نوآوری در حقیقت یکی از ابزارهای مهم برای فراهم آوردن رضایت مشتریان می باشد. افرادی که کار مدیریت بازاریابی را انجام می دهند، می توانند با توجه کردن به اصل نوآوری، همزمان با این که به رضایت مشتریان توجه می کنند، برای آن ها محصولات و خدماتی را فراهم کنند که هم مشتریان از آن ها استقبال کنند و هم این که سودآوری زیادی برای شرکت وجود داشته باشد. نوآوری یکی از ابزارهای مهم برای فراهم آوردن رضایت مشتریان می باشد. روش های نوآورانه باید مورد استفاده قرار بگیرند تا نیازهای مشتری درک شود، محصولات خوبی تولید شوند و همچنین این محصولات به مشتریان ارایه شوند.